Tanımı ve Yaşayışı
Yapışkan ot, Köşeli yapraklı yoğurt otu, Boynuzlu yoğurt otu ve Dil kanatan olarak bilinmektedir.
Bu cinse ait ülkemizde 101 adet tür bulunmasına rağmen, buğday tarlalarında en fazla görülen türleri Galium aparine L. (Dil kanatan, Yapışkanot) (Şekil 26) ve G. tricornutum Dandy (Boynuzlu yoğurt otu)’dur. Tek yıllık otsu yabancı otlardan olan Dil kanatan (G. aparine) ve Boynuzlu yoğurt otu (G. tricornutum) tırmanıcı gövdeye sahip olup, birbirlerine oldukça benzemektedirler. Ancak Boynuzlu yoğurt otu gövdesi en fazla 100 cm’e kadar uzarken, Dil kanatanın gövdesi 180 cm’ye kadar uzayabilmektedir. Her iki yabancı ot türünün de yaprakları dairesel dizilişte olup her halkada yaklaşık 6–8 adet yaprak bulunur ancak yaprak boyutu olarak Dil kanatanın yaprakları 30–60 (-90)x3–8 mm boyutlarında iken, Boynuzlu yoğurt otunun yaprakları 10-30(-35)x(1,5-)2-4(-8) mm boyutlarındadır.
İklim koşullarına bağlı olarak Dil kanatan ve Boynuzlu yoğurt otunda çıkışlar Kasım-Mart ayları arasında görülür. Buğdayın kardeşlenmesini tamamlayıp sapa kalkmasıyla yapışkanotları da gövde gelişimini hızlandırarak buğdayla rekabete girerler. Buğdayın hasat olgunluğuna geldiği dönemde yapışkanotu tohumları da olgunlaşarak dökülmeye başlarlar. Tohumların önemli bir kısmı hasatla birlikte buğday tohumluğuna karışmaktadır.
Buğdayda Yoğurt (Yapışkan) Otunun Mücadelesi
Kültürel Mücadele
Öncelikle temiz tarlaların Yapışkan otunun tohumlarıyla bulaşmaması için gereken önlemler alınmalıdır. Bunun için de bulaşık tarlalarda çalışan hasat ve harman makineleri, çeşitli toprak işleme aletleri, temiz alanlara sokulmadan önce çok iyi temizlenerek yabancı ot tohumlarından arındırılmalıdır. Sertifikalı tohumluk kullanılmalıdır. Üretici kendi ürününü tohumluk olarak kullanacaksa mutlaka selektörden geçirmelidir. Bulaşık tarlalarda uygun bir münavebe sistemi uygulanarak yabancı ot yoğunluğu azaltılmalıdır.
Kimyasal Mücadele
Buğdayın kardeşlenme ve yapışkanotunun 3–5 yapraklı gelişme döneminde Ek 4’de (aşağıda) verilen ilaçlardan biri seçilerek kullanılmalıdır. Uygulamadan önce herbisitin etiket bilgileri dikkatle okunmalıdır.
Herbisitlerin tavsiye edilen dozunun tarlaya homojen dağılımını sağlamak için ilaçlama öncesi mutlaka aletin kalibrasyonu yapılmalıdır. İlaçlamalarda genel olarak dekara 20–40 litre su kullanılır. İlaçlama havanın rüzgârsız, yağışsız ve sıcaklığın 8–25°C olduğu zamanlarda yapılmalıdır.
Aktif madde adı ve oranı | Formülasyon tipi | Doz | Etki mekanizması | Açıklama |
---|---|---|---|---|
Güvenli olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri | ||||
344 g/l 2,4 D (Dichloropenoxy) acetic acid + 120 g/l Dicamba | SL | 100 ml | O; O | G. aparine ve G. tricornutum için; çıkış sonrası kullanılır. |
% 30 Aminopyralid + % 15 Florasulam | WG | 3 g | U; B | G. tricornutum için çıkış sonrası kullanılır. |
% 65,9 Dicamba + % 4,1 Triasulfuron | WG | 12,5 g | O; B | G. aparine için; çıkış sonrası kullanılır. |
% 39,1 Metsulfuon Methyl + % 26,1 Tribnuron Methyl | WG | 1.0 g/da | B; B | G. aparine için kullanılır. |
% 7,08 Pyroxulam + % 1,42 Florasulam + % 7,08 Cloquintocet-mexyl (Safener) | WG | 26.5 g/da+50 ml/ da Dassoil 26-2N | B; B; - | G. aparine için çıkış sonrası kullanılır. |
% 7,5 Pyroxsulam + % 7,5 Cloquintocet-Mexyl (Safener) | WG | 20 g/da+ 50 ml/ da Dassoil 26-2N | B; - | G. aparine için çıkış sonrası kullanılır. |
% 75 Sulfosulfuron | WG | 2 g | B | G. tricornutum için çıkış sonrası kullanılır. |
% 75 Sulfosulfuron + % 5 Metsulfuron-Methyl | WG | 4 g | B; B | G. aparine için kullanılır. |
% 1 Tribenuron Methyl + % 73,4 Mecoprop-P | SG | 100 g | B; O | G. aparine için; Yabancı otların erken gelişme döneminde, yabancı otlar en az 2 yapraklı devrede iken ancak 15 cm yükseklik veya çapa ulaşmadan kullanılır. |
% 37,5 Tribenuron methyl + % 37,5 Thifensulfuron methyl | DF | 2 g | B; b | G. aparine ve G. tricornutum için; Yabancı otların erken gelişme döneminde, yabancı otlar en az 2 yapraklı devrede iken ancak 15 cm yükseklik veya çapa ulaşmadan |
% 75 Tribenuron-methyl | DF | 1 g | B | G. tricornutum için; Çıkış sonrası kullanılır. |
% 50 Thifensulfuron-methyl + % 25 Tribenuron-methyl | DF | 2,5 g | B; B | Galium tricorne, Galium aparine için çıkış sonrası kullanılır |
%38 Thifensulfuron-methyl + %19 Tribenuron-methyl + %15 Metsulfuron-methyl | WG | 3 g | B; B; B | G. tricornutum için; buğdayın kardeşlenme devresinde kullanılır. |
Kontrollü olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri | ||||
100 g/l Amidosulfuron + 25 g/l Iodosulfuron-methyl sodium + 250 g/l Mefenpyr-diethyl (Safener) | OD | 10 ml | B; B; - | G. aparine ve G. tricornutum için; çıkış sonrası kullanılır. |
452.42 g/l 2.4-D EHE + 6.25 g/l Florasulam | EC | 60 ml | O; B | G. tricornutum için çıkış sonrası kullanılır. |
% 10 Chlorsulfuron | WP | 7,5 g | B | G. tricornutum için çıkış sonrası kullanılır. |
% 75 Chlorsulfuron | DF | 1 gr | B | G. aparine için; çıkış öncesi ve çıkış sonrası olarak kullanılır. |
340 g/l MCPA + 80 g/l Dicamba | SL | 125 ml | O; O | G. tricornutum için; çıkış sonrası kullanılır. |
500 g/l MCPA + 40 g/l Carfentrazone | SL | 50 ml | O; E2 | G. aparine için; çıkış sonrası kullanılır. |
45 g/kg Mesosulfuron-methyl + 22.5 g/kg Thiencarbazone-methyl + 9 g/kg Iososulfuron-methyl-sodium + 135 g/ kg Mefenpyr-diethyl (Safener) | WG | 30 g + 100 ml yy , 25 g +100 ml yy | B; B; B; - | G. tricornutum için; 30 g /da dozunda buğdayın kardeşlenme döneminde ve yabancı otları aktif b yü- melerinin hızlı olduğu genç dönemlerinde uygulanır. G. aparine için; 25 gr/da +100 ml Biopower Buğdayın kardeşlenme döneminde ve yabancı otları aktif büyümelerinin hızlı olduğu genç dönemlerinde uygulanır. |
Geçici olarak tavsiye edilen bitki koruma ürünleri | ||||
% 50 Dicamba + % 25 Tritosulfuron | WG | 15 g | O; B | G. tricornutum için; yabancı otların 2-6 yapraklı döneminde kullanılır. |
6 g/l Iodosulfuron-methyl-sodium+ 30 g/l Mesosulfuron methyl + 90 g/l Mefenpyr diethyl | OD | B; B; - | 6 g/l Iodosulfuron-methyl-sodium+ 30 g/l Mesosulfuron methyl + 90 g/l Mefenpyr diethyl | |
557 g/l MCPA -Ethylhexyl Ester + Florasulam | SE | 70 ml | O; O; B | G. aparine için; Yabancı otların çıkışını tamamladığı 2-6 yapraklı devreden hububatın kardeşlenme devre- sinin sonuna kadar kullanılır. |
%3 Mesosulfuron-methyl + %0,6 Iodosulfuron-methyl sodium + %9 Mefenpeyr-diethyl (safener) | WG | 25 g +100 ml yy | B; B; - | G. aparine için; Buğdayın kardeşlenme döneminde ve yabancı otların aktif büyümelerinin hızlı olduğu dönemlerinde kullanılır. |
İlgili Ürünler
Kaynaklar
Bu makale, T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI’ndan alınmıştır. İçerikte hiçbir değişiklik yapılmamıştır.
Orijinal Makale
Dr. M. Selçuk BAŞARAN, Dr. Numan E. BABAROĞLU, Dr. Eda AKSOY, Dr. Mehmet DUMAN, Doç. Dr. Adnan TÜLEK, Ekrem KAYA, Abdullah YILMAZ, A. Faik YILDIRIM, Dr. Münevver KODAN, Dr. Arzu AYDAR (2017). Buğday Entegre Mücadele Teknik Talimatı. Ankara: T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI