Düşük maliyetli ve uyarlanabilir plastik ürünler, ağaç koruyuculardan ve seralara kadar gıda sistemlerimizin her alanında kullanılmaktadır. Tarım sektörlerinde üretkenliği ve verimliliği artırabilmelerine ve gıda kaybını ve israfını en aza indirmeye yardımcı olmalarına rağmen, plastikler önemli bir kontaminasyon kaynağıdır. Yaygın ve uzun süreli kullanımları, sistematik toplama ve sürdürülebilir yönetim eksikliği ile birleştiğinde, toprak ve su ortamlarında kirliliğe yol açar.
Tarımsal plastiklere olan talep artmaya devam ederken, çevreye zarar veren plastik ürünlerin miktarlarının daha iyi izlenmesine acilen ihtiyaç duyulmaktadır.
Önleme, azaltma, yeniden kullanım ve geri dönüşüm yoluyla plastik atık oluşumunu azaltmak için döngüsel yaklaşımları teşvik etmek esastır.
Hem tarımsal plastik kirliliğinin yol açtığı doğrudan çevresel zararı hem de petrol türevi plastiklerin kullanımına bağlı sera gazı emisyonlarının dolaylı etkilerini azaltacak tedbirlerin öncelikli olarak uygulanması gerekmektedir.
2019 yılında tarımsal değer zincirleri, bitkisel ve hayvansal üretimde 12,5 milyon ton plastik ürün ve gıda ambalajında 37,3 milyon ton plastik ürün kullandı.
Ayrıca, tarımsal plastik endüstrisi, sera, malçlama ve silaj filmlerine yönelik küresel talebin 2018'deki 6,1 milyon tondan 2030'da % 50 artarak 9,5 milyon tona çıkacağını tahmin ediyor. Tarım ve hayvancılık sektörleri, toplu olarak yılda 10 milyon tonla en büyük kullanıcılardır, bunu 2,1 milyon tonla balıkçılık ve su ürünleri ve 0,2 milyon tonla ormancılık izlemektedir.
İlgili Ürünler
Ekte yer alan rapor, iyi yönetim uygulamalarını kolaylaştırmak, tarım sektöründe toprak ve su kirliliğine yol açan plastik kullanımını azaltmaya yönelik küresel çapta koordineli ve kararlı eylemlere ihtiyaç duyulduğuna vurgu yapmaktadır. Rapor aynı zamanda aşağıdaki başlıklar hakkında bilgi vermektedir:
- Plastiğin tarımda kullanımı ve faydaları,
- Kullanımda olan tarımsal plastik ürünlerin türleri ve miktarları,
- Plastiklerin neden olduğu zararlar,
- Tarımsal plastik ürünler,
- İyi tarım uygulamalarını kolaylaştıracak sistemler,
- Tarımsal plastikler için döngüsel bir ekonomiye ilerleme önerileri,
- Politika yapıcılar için ana bulguların ve önerilerin bir özeti.
Veriler, ağırlıklı olarak gelişmiş ekonomilerde, tarımsal plastiklerin yalnızca küçük bir bölümünün toplandığını ve geri dönüştürüldüğünü gösteriyor. Bu nedenle raporun önermiş olduğu model olan “𝟔𝐑 𝐌𝐨𝐝𝐞𝐥𝐢” (Reddet (Refuse), Yeniden Tasarla (Redesign), Azalt (Reduce), Yeniden Kullan (Reuse), Geri Dönüştür (Recycle) ve Geri Kazan (Recover)) modeli tüm ülkelerde yaygınlaştırılmalı ve uygulanmalıdır.
Sonuç olarak, ülkemizde topraklarımız yoğun bir şekilde kirlenmekte. Çevre Bakanlığı plastik atık ithalatını derhal durdurmalı.
Ocak-Kasım 2021 arasında sadece İngiltere, Türkiye'ye 117.678 ton plastik atık ihraç etti.
Kaynaklar
Serkan SEZEN