Sebze ihracatı genelde kış aylarında yapılmaktadır. Özellikle Rusya gibi ülkelerde yaz aylarında (Haziran-Eylül aylarında) üretim yapıldığı ve diğer eski Sovyet cumhuriyetlerinde (Özbekistan gibi) bulunan bölgelerinde her mevsim üretim imkanı bulunduğu için belirli bir dönemden sonra ülkemizden gönderilen sebzelere yok ilaç kalıntısı var yok böcek, kelebek var deyip almazlar. Aslında gerçek neden kendi ülkelerine yakın ülkeler olan Özbekistan, Azerbaycan gibi ülkelerde sebzelerin pazara çıkmasıdır. Ama kış aylarında ise -20 ve -30 derecelerde üretim Rusya’nın sadece Jeotermal enerji ve sıcak su olan bölgelerinde üretim yapılabildiği için, bizden ya da İran gibi ülkelerden almak zorunda kalmaktadırlar.
Avrupa’da ise Bulgaristan, Romanya, Almanya gibi ülkelere ihracat yaparız. Avrupa’ya ihracatta en büyük rakip dünyanın önde gelen sebze üreticisi ülkeleri arasında yer alan İspanya’dır.
İspanya ve Fransa Avrupa’da sebze konusunda büyük ihracatçı ülkelerin başında gelmekte, diğer pek çok ülkede olduğu gibi İspanya’da yeterli, yaş ya da taze sebze olmadığı zaman devreye Fransa’nın eski sömürgelerinden Fas girer ve Afrika’nın en büyük sebze üreticilerinden biri olarak gerekli ihracatı karşılar. Fas ve Cezayir’de de yeterli olmazsa o zaman ihtiyaç için ülkemize gelinir. Ülkemizde büyük bir yaş sebze-meyve potansiyeli olmasına rağmen yeterli ihracat yapılamamakta, yapılan ihracatta düzenli ve devamlı olamamaktadır. Düzensizlik zaman zaman bizden kaynaklansa da alıcı ülkeler düzenli satın alımlar yapmamakta ve zaman zaman yapılan ilaç kalıntı analizlerinde de yüksek değerler çıkmaktadır.
İlgili Ürünler
Son yıllarda sebze ve meyvelerde kullanılan ilaçların kontrolü kısmen daha iyi yapılmaktadır. Bu kapsamda birçok ilacın ülkemizde sebze ve meyvede kullanımı ve satışı yasaklanmıştır. Bu yapının sonucunda da çiftçi ve ihracatçı biraz daha bilinçlenmiştir. Yasak olan ilaçların el altından kullanımı ve bilinçsiz ilaç kullanımı da her zaman az da olsa devam etmektedir.
Çiftçilerin ihracatçıya getirdiği sebzelerden alınan numunelerden yapılan analiz sonucunda yüksek kalıntı bulunanlara çeşitli cezalar verilmektedir. Bizim gibi eğitim ile değil de ceza ile kontrol altına alınan ülkelerde bu mekanizma başarılı bir şekilde çalışmaktadır.
İhracat devamlı yapıldığı zaman üreticiye ve ihracatçıya her zaman iyi para kazandırmaktadır. Sebze üreten üreticiler için ihracat yolları her zaman açık olmalı ve yurt içi üretim planlaması yapılarak ihracata yönelik üretim, yurt dışına satılarak değerlendirme yoluna gidilmelidir.
Kaynaklar
Ercan ÖZKAYNAK